Durga Saptashati is a Hindu religious text describing the victory of the goddess Durga over the demon Mahishasura. Durga Saptashati is also known as the Devi Mahatmyam, Chandi Patha (चण्डीपाठः) and contains 700 verses, arranged into 13 chapters.
The first chapter of Durga Saptashati is
based on "the slaying of Madhu and Kaitabha".
॥ శ్రీదుర్గాసప్తశతీ - ప్రథమోఽధ్యాయః ॥
Medha Rishi narrates to King Suratha and Samadhi the glory
of Bhagavati, recounting the episode of the slaying of Madhu and Kaitabha
॥ వినియోగః ॥
ఓం ప్రథమచరిత్రస్య బ్రహ్మా ఋషిః,
మహాకాలీ దేవతా, గాయత్రీ
ఛన్దః,
నన్దా శక్తిః, రక్తదన్తికా
బీజమ్, అగ్నిస్తత్త్వమ్,
ఋగ్వేదః స్వరూపమ్, శ్రీమహాకాలీప్రీత్యర్థే ప్రథమచరిత్రజపే
వినియోగః।
॥ ధ్యానమ్ ॥
ఓం ఖడ్గం చక్రగదేషుచాపపరిఘాఞ్ఛూలం
భుశుణ్డీం శిరః
శఙ్ఖం సన్దధతీం కరైస్త్రినయనాం
సర్వాఙ్గభూషావృతామ్।
నీలాశ్మద్యుతిమాస్యపాదదశకాం
సేవే మహాకాలికాం
యామస్తౌత్స్వపితే
హరౌ కమలజో హన్తుం
మధుం కైటభమ్॥
ఓం నమశ్చణ్డికాయై*
"ఓం ఐం" మార్కణ్డేయ
ఉవాచ॥1॥
సావర్ణిః సూర్యతనయో యో మనుః కథ్యతేఽష్టమః।
నిశామయ తదుత్పత్తిం విస్తరాద్ గదతో
మమ॥2॥
మహామాయానుభావేన
యథా మన్వన్తరాధిపః।
స బభూవ మహాభాగః
సావర్ణిస్తనయో రవేః॥3॥
స్వారోచిషేఽన్తరే
పూర్వం చైత్రవంశసముద్భవః।
సురథో నామ రాజాభూత్సమస్తే
క్షితిమణ్డలే॥4॥
తస్య పాలయతః సమ్యక్
ప్రజాః పుత్రానివౌరసాన్।
బభూవుః శత్రవో భూపాః
కోలావిధ్వంసినస్తదా॥5॥
తస్య తైరభవద్ యుద్ధమతిప్రబలదణ్డినః।
న్యూనైరపి స తైర్యుద్ధే
కోలావిధ్వంసిభిర్జితః॥6॥
తతః స్వపురమాయాతో నిజదేశాధిపోఽభవత్।
ఆక్రాన్తః స మహాభాగస్తైస్తదా
ప్రబలారిభిః॥7॥
అమాత్యైర్బలిభిర్దుష్టైర్దుర్బలస్య
దురాత్మభిః।
కోశో బలం చాపహృతం
తత్రాపి స్వపురే తతః॥8॥
తతో మృగయావ్యాజేన హృతస్వామ్యః స
భూపతిః।
ఏకాకీ హయమారుహ్య జగామ గహనం వనమ్॥9॥
స తత్రాశ్రమమద్రాక్షీద్ ద్విజవర్యస్య మేధసః।
ప్రశాన్తశ్వాపదాకీర్ణం
మునిశిష్యోపశోభితమ్॥10॥
తస్థౌ కంచిత్స కాలం
చ మునినా
తేన సత్కృతః।
ఇతశ్చేతశ్చ విచరంస్తస్మిన్మునివరాశ్రమే॥11॥
సోఽచిన్తయత్తదా
తత్ర మమత్వాకృష్టచేతనః*।
మత్పూర్వైః పాలితం పూర్వం
మయా హీనం పురం హి తత్॥12॥
మద్భృత్యైస్తైరసద్వృత్తైర్ధర్మతః
పాల్యతే న వా।
న జానే స
ప్రధానో మే శూరహస్తీ సదామదః॥13॥
మమ వైరివశం యాతః
కాన్ భోగానుపలప్స్యతే।
యే మమానుగతా నిత్యం
ప్రసాదధనభోజనైః॥14॥
అనువృత్తిం ధ్రువం తేఽద్య
కుర్వన్త్యన్యమహీభృతామ్।
అసమ్యగ్వ్యయశీలైస్తైః
కుర్వద్భిః సతతం వ్యయమ్॥15॥
సఞ్చితః సోఽతిదుఃఖేన క్షయం కోశో గమిష్యతి।
ఏతచ్చాన్యచ్చ సతతం చిన్తయామాస
పార్థివః॥16॥
తత్ర విప్రాశ్రమాభ్యాశే వైశ్యమేకం దదర్శ సః।
స పృష్టస్తేన కస్త్వం భో హేతుశ్చాగమనేఽత్ర కః॥17॥
సశోక ఇవ కస్మాత్త్వం
దుర్మనా ఇవ లక్ష్యసే।
ఇత్యాకర్ణ్య వచస్తస్య భూపతేః
ప్రణయోదితమ్॥18॥
ప్రత్యువాచ స తం
వైశ్యః ప్రశ్రయావనతో నృపమ్॥19॥
వైశ్య ఉవాచ॥20॥
సమాధిర్నామ వైశ్యోఽహముత్పన్నో ధనినాం కులే॥21॥
పుత్రదారైర్నిరస్తశ్చ
ధనలోభాదసాధుభిః।
విహీనశ్చ ధనైర్దారైః పుత్రైరాదాయ మే
ధనమ్॥22॥
వనమభ్యాగతో దుఃఖీ నిరస్తశ్చాప్తబన్ధుభిః।
సోఽహం న వేద్మి
పుత్రాణాం కుశలాకుశలాత్మికామ్॥23॥
ప్రవృత్తిం స్వజనానాం చ దారాణాం చాత్ర సంస్థితః।
కిం ను తేషాం
గృహే క్షేమమక్షేమం కిం
ను సామ్ప్రతమ్॥24॥
కథం తే కిం
ను సద్వృత్తా
దుర్వృత్తాః కిం ను
మే సుతాః॥25॥
రాజోవాచ॥26॥
యైర్నిరస్తో భవాఀల్లుబ్ధైః
పుత్రదారాదిభిర్ధనైః॥27॥
తేషు కిం భవతః
స్నేహమనుబధ్నాతి మానసమ్॥28॥
వైశ్య ఉవాచ॥29॥
ఏవమేతద్యథా ప్రాహ భవానస్మద్గతం
వచః॥30॥
కిం కరోమి న
బధ్నాతి మమ నిష్ఠురతాం
మనః।
యైః సంత్యజ్య పితృస్నేహం
ధనలుబ్ధైర్నిరాకృతః॥31॥
పతిస్వజనహార్దం
చ హార్ది
తేష్వేవ మే మనః।
కిమేతన్నాభిజానామి
జానన్నపి మహామతే॥32॥
యత్ప్రేమప్రవణం
చిత్తం విగుణేష్వపి బన్ధుషు।
తేషాం కృతే మే
నిఃశ్వాసో దౌర్మనస్యం చ
జాయతే॥33॥
కరోమి కిం యన్న
మనస్తేష్వప్రీతిషు నిష్ఠురమ్॥34॥
మార్కణ్డేయ ఉవాచ॥35॥
తతస్తౌ సహితౌ విప్ర
తం మునిం
సముపస్థితౌ॥36॥
సమాధిర్నామ వైశ్యోఽసౌ స చ పార్థివసత్తమః।
కృత్వా తు తౌ
యథాన్యాయం యథార్హం తేన సంవిదమ్॥37॥
ఉపవిష్టౌ కథాః కాశ్చిచ్చక్రతుర్వైశ్యపార్థివౌ॥38॥
రాజోవాచ॥39॥
భగవంస్త్వామహం ప్రష్టుమిచ్ఛామ్యేకం వదస్వ తత్॥40॥
దుఃఖాయ యన్మే మనసః
స్వచిత్తాయత్తతాం వినా।
మమత్వం గతరాజ్యస్య రాజ్యాఙ్గేష్వఖిలేష్వపి॥41॥
జానతోఽపి యథాజ్ఞస్య కిమేతన్మునిసత్తమ।
అయం చ నికృతః* పుత్రైర్దారైర్భృత్యైస్తథోజ్ఝితః॥42॥
స్వజనేన చ సంత్యక్తస్తేషు
హార్దీ తథాప్యతి।
ఏవమేష తథాహం చ
ద్వావప్యత్యన్తదుఃఖితౌ॥43॥
దృష్టదోషేఽపి విషయే మమత్వాకృష్టమానసౌ।
తత్కిమేతన్మహాభాగ* యన్మోహో జ్ఞానినోరపి॥44॥
మమాస్య చ భవత్యేషా
వివేకాన్ధస్య మూఢతా॥45॥
ఋషిరువాచ॥46॥
జ్ఞానమస్తి సమస్తస్య జన్తోర్విషయగోచరే॥47॥
విషయశ్చ* మహాభాగ యాతి* చైవం పృథక్
పృథక్।
దివాన్ధాః ప్రాణినః కేచిద్రాత్రావన్ధాస్తథాపరే॥48॥
కేచిద్దివా తథా రాత్రౌ
ప్రాణినస్తుల్యదృష్టయః।
జ్ఞానినో మనుజాః సత్యం
కిం* తు తే
న హి
కేవలమ్॥49॥
యతో హి జ్ఞానినః
సర్వే పశుపక్షిమృగాదయః।
జ్ఞానం చ తన్మనుష్యాణాం
యత్తేషాం మృగపక్షిణామ్॥50॥
మనుష్యాణాం చ యత్తేషాం
తుల్యమన్యత్తథోభయోః।
జ్ఞానేఽపి సతి పశ్యైతాన్
పతఙ్గాఞ్ఛావచఞ్చుషు॥51॥
కణమోక్షాదృతాన్మోహాత్పీడ్యమానానపి
క్షుధా।
మానుషా మనుజవ్యాఘ్ర సాభిలాషాః సుతాన్
ప్రతి॥52॥
లోభాత్ప్రత్యుపకారాయ
నన్వేతా*న్ కిం
న పశ్యసి।
తథాపి మమతావర్త్తే మోహగర్తే నిపాతితాః॥53॥
మహామాయాప్రభావేణ
సంసారస్థితికారిణా*।
తన్నాత్ర విస్మయః కార్యో
యోగనిద్రా జగత్పతేః॥54॥
మహామాయా హరేశ్చైషా* తయా సమ్మోహ్యతే
జగత్।
జ్ఞానినామపి చేతాంసి దేవీ
భగవతీ హి సా॥55॥
బలాదాకృష్య మోహాయ మహామాయా
ప్రయచ్ఛతి।
తయా విసృజ్యతే విశ్వం జగదేతచ్చరాచరమ్॥56॥
సైషా ప్రసన్నా వరదా
నృణాం భవతి ముక్తయే।
సా విద్యా పరమా
ముక్తేర్హేతుభూతా సనాతనీ॥57॥
సంసారబన్ధహేతుశ్చ
సైవ సర్వేశ్వరేశ్వరీ॥58॥
రాజోవాచ॥59॥
భగవన్ కా హి
సా దేవీ
మహామాయేతి యాం భవాన్॥60॥
బ్రవీతి కథముత్పన్నా సా కర్మాస్యాశ్చ* కిం ద్విజ।
యత్ప్రభావా* చ సా
దేవీ యత్స్వరూపా యదుద్భవా॥61॥
తత్సర్వం శ్రోతుమిచ్ఛామి త్వత్తో బ్రహ్మవిదాం
వర॥62॥
ఋషిరువాచ॥63॥
నిత్యైవ సా జగన్మూర్తిస్తయా
సర్వమిదం తతమ్॥64॥
తథాపి తత్సముత్పత్తిర్బహుధా శ్రూయతాం మమ।
దేవానాం కార్యసిద్ధ్యర్థమావిర్భవతి సా యదా॥65॥
ఉత్పన్నేతి తదా లోకే
సా నిత్యాప్యభిధీయతే।
యోగనిద్రాం యదా విష్ణుర్జగత్యేకార్ణవీకృతే॥66॥
ఆస్తీర్య శేషమభజత్కల్పాన్తే భగవాన్ ప్రభుః।
తదా ద్వావసురౌ ఘోరౌ విఖ్యాతౌ
మధుకైటభౌ॥67॥
విష్ణుకర్ణమలోద్భూతౌ
హన్తుం బ్రహ్మాణముద్యతౌ।
స నాభికమలే విష్ణోః
స్థితో బ్రహ్మా ప్రజాపతిః॥68॥
దృష్ట్వా తావసురౌ చోగ్రౌ
ప్రసుప్తం చ జనార్దనమ్।
తుష్టావ యోగనిద్రాం తామేకాగ్రహృదయస్థితః॥69॥
విబోధనార్థాయ హరేర్హరినేత్రకృతాలయామ్*।
విశ్వేశ్వరీం జగద్ధాత్రీం స్థితిసంహారకారిణీమ్॥70॥
నిద్రాం భగవతీం విష్ణోరతులాం
తేజసః ప్రభుః॥71॥
బ్రహ్మోవాచ॥72॥
త్వం స్వాహా త్వం
స్వధాం త్వం హి వషట్కారఃస్వరాత్మికా॥73॥
సుధా త్వమక్షరే నిత్యే త్రిధా
మాత్రాత్మికా స్థితా।
అర్ధమాత్రాస్థితా
నిత్యా యానుచ్చార్యా విశేషతః॥74॥
త్వమేవ సన్ధ్యా* సావిత్రీ త్వం
దేవి జననీ పరా।
త్వయైతద్ధార్యతే
విశ్వం త్వయైతత్సృజ్యతే జగత్॥75॥
త్వయైతత్పాల్యతే
దేవి త్వమత్స్యన్తే చ
సర్వదా।
విసృష్టౌ సృష్టిరూపా త్వం స్థితిరూపా
చ పాలనే॥76॥
తథా సంహృతిరూపాన్తే జగతోఽస్య జగన్మయే।
మహావిద్యా మహామాయా మహామేధా
మహాస్మృతిః॥77॥
మహామోహా చ భవతీ
మహాదేవీ మహాసురీ*।
ప్రకృతిస్త్వం చ సర్వస్య
గుణత్రయవిభావినీ॥78॥
కాలరాత్రిర్మహారాత్రిర్మోహరాత్రిశ్చ
దారుణా।
త్వం శ్రీస్త్వమీశ్వరీ త్వం హ్రీస్త్వం
బుద్ధిర్బోధలక్షణా॥79॥
లజ్జా పుష్టిస్తథా తుష్టిస్త్వం శాన్తిః
క్షాన్తిరేవ చ।
ఖడ్గినీ శూలినీ ఘోరా
గదినీ చక్రిణీ తథా॥80॥
శఙ్ఖినీ చాపినీ బాణభుశుణ్డీపరిఘాయుధా।
సౌమ్యా సౌమ్యతరాశేషసౌమ్యేభ్యస్త్వతిసున్దరీ॥81॥
పరాపరాణాం పరమా త్వమేవ
పరమేశ్వరీ।
యచ్చ కిఞ్చిత్క్వచిద్వస్తు సదసద్వాఖిలాత్మికే॥82॥
తస్య సర్వస్య యా
శక్తిః సా త్వం కిం స్తూయసే
తదా*।
యయా త్వయా జగత్స్రష్టా
జగత్పాత్యత్తి* యో జగత్॥83॥
సోఽపి నిద్రావశం నీతః కస్త్వాం
స్తోతుమిహేశ్వరః।
విష్ణుః శరీరగ్రహణమహమీశాన ఏవ చ॥84॥
కారితాస్తే యతోఽతస్త్వాం కః స్తోతుం శక్తిమాన్ భవేత్।
సా త్వమిత్థం ప్రభావైః స్వైరుదారైర్దేవి
సంస్తుతా॥85॥
మోహయైతౌ దురాధర్షావసురౌ మధుకైటభౌ।
ప్రబోధం చ జగత్స్వామీ
నీయతామచ్యుతో లఘు॥86॥
బోధశ్చ క్రియతామస్య హన్తుమేతౌ మహాసురౌ॥87॥
ఋషిరువాచ॥88॥
ఏవం స్తుతా తదా
దేవీ తామసీ తత్ర వేధసా॥89॥
విష్ణోః ప్రబోధనార్థాయ నిహన్తుం మధుకైటభౌ।
నేత్రాస్యనాసికాబాహుహృదయేభ్యస్తథోరసః॥90॥
నిర్గమ్య దర్శనే తస్థౌ
బ్రహ్మణోఽవ్యక్తజన్మనః।
ఉత్తస్థౌ చ జగన్నాథస్తయా
ముక్తో జనార్దనః॥91॥
ఏకార్ణవేఽహిశయనాత్తతః
స దదృశే
చ తౌ।
మధుకైటభౌ దురాత్మానావతివీర్యపరాక్రమౌ॥92॥
క్రోధరక్తేక్షణావత్తుం* బ్రహ్మాణం జనితోద్యమౌ।
సముత్థాయ తతస్తాభ్యాం యుయుధే భగవాన్
హరిః॥93॥
పఞ్చవర్షసహస్రాణి
బాహుప్రహరణో విభుః।
తావప్యతిబలోన్మత్తౌ
మహామాయావిమోహితౌ॥94॥
ఉక్తవన్తౌ వరోఽస్మత్తో వ్రియతామితి కేశవమ్॥95॥
శ్రీభగవానువాచ॥96॥
భవేతామద్య మే తుష్టౌ
మమ వధ్యావుభావపి॥97॥
కిమన్యేన వరేణాత్ర ఏతావద్ధి
వృతం మమ*॥98॥
ఋషిరువాచ॥99॥
వఞ్చితాభ్యామితి
తదా సర్వమాపోమయం జగత్॥100॥
విలోక్య తాభ్యాం గదితో
భగవాన్ కమలేక్షణః*।
ఆవాం జహి న
యత్రోర్వీ సలిలేన పరిప్లుతా॥101॥
ఋషిరువాచ॥102॥
తథేత్యుక్త్వా భగవతా శఙ్ఖచక్రగదాభృతా।
కృత్వా చక్రేణ వై
చ్ఛిన్నే జఘనే శిరసీ తయోః॥103॥
ఏవమేషా సముత్పన్నా బ్రహ్మణా సంస్తుతా
స్వయమ్।
ప్రభావమస్యా దేవ్యాస్తు భూయః శ్రృణు వదామి తే॥ ఐం ఓం॥104॥
॥ ఇతి శ్రీమార్కణ్డేయపురాణే
సావర్ణికే మన్వన్తరే దేవీమాహాత్మ్యే
మధుకైటభవధో నామ ప్రథమోఽధ్యాయః॥1॥
ఉవాచ 14, అర్ధశ్లోకాః 24, శ్లోకాః
66,
ఏవమాదితః॥104 ॥
Comments
Post a Comment